Sajoer Asem is een Indonesische groentesoep met tamarinde. De tamarindeboom komt oorspronkelijk uit Afrika, maar is tegenwoordig een van de meest voorkomende bomen in Indonesië. Hij produceert peulachtige vruchten die een bruin, eetbaar vruchtvlees bevatten dat in keukens over de hele wereld wordt gebruikt. In verse of verwerkte vorm geeft tamarinde een zure smaak aan veel Indonesische gerechten, zoals deze Sajoer asem.
De oorsprong van Sajoer asem kan worden herleid tot de Sundanese bevolking van West-Java, Banten en Jakarta. Natuurlijk bestaan er tegenwoordig verschillende variëteiten in de hele Indonesische archipel. Sajoer asem is een populair soepgerecht dat bestaat uit groenten zoals bonen, maïs, kool en soms jackfruit. Exotische ingrediënten zoals chayote (laboesiam) en de bladeren en ongepelde zaden van melinjo komen ook veel voor. Chayote is te vinden in Aziatische supermarkten, maar melinjo is moeilijker te vinden.
Chayote, ook bekend als mirlitonpompoen, is een eetbare plant die behoort tot de kalebasfamilie. Chayote was een van de voedingsmiddelen die in de Oude Wereld werden geïntroduceerd tijdens de Columbiaanse Uitwisseling (toen Columbus de Amerika ontdekte en verschillende inheemse vruchten en groenten uit Amerika naar Europa bracht). De vrucht van de chayote hoeft niet te worden geschild om te worden gekookt of gebakken in plakjes en heeft een zeer milde smaak. Tegenwoordig wordt chayote veel gebruikt in de Sundanese keuken op Java. Als je in een Aziatische supermarkt geen chayote kunt vinden, kunt je deze vervangen door courgette.
Chayote (laboesiam)
De melinjoboom is een kleine tot middelgrote boom die oorspronkelijk uit Zuidoost-Azië komt en tot 15-20 meter hoog kan worden. De melinjoboom wordt algemeen geteeld in de Atjeh-regio op Sumatra en wordt beschouwd als een groente van hoge status. Zowel de bladeren als de noten worden in veel Indonesische gerechten gebruikt. Melinjobladeren en -noten zijn in Nederland moeilijk te vinden. Als je melinjo niet kunt vinden, vervang dan de zaden door rauwe pinda's en laat de bladeren weg.
Melinjobladeren- en noten
Hoe maak je dit sajoer asem recept?
In Nederland zijn melinjobladeren moeilijk te vinden. Melinjonoten heb ik wel ingevroren kunnen vinden bij sommige Aziatische supermarkten. Als je ze niet kunt vinden dan kun je de noten vervangen door rauwe pinda's en de bladeren weglaten. Ingrediënten die ik voor mijn Amsterdam Cooking Workshops versie van Sajoer asem heb gebruikt zijn citroengras (sereh), sjalotten, galangawortel (laos), knoflook, kemirinoten (kacang kemiri), gember (djahé), rauwe pinda's, palmsuiker (gula djawa), een rawit (cabe rawit), drie Spaanse chilipepers (lombok merah), salambladeren (daun salam), tamarinde (asem djawa), gefermenteerde garnalenpasta (trassi) (vervang door een groentebouillonblokje voor een veganistische sajoer asem), sperziebonen, Chinese kool, tomaten, zoete maïs en chayote.
Sajoer asem
- Door: David – Amsterdam Cooking Workshops
- Voor: 4 - 6 personen
- Type: Indonesische groentesoep
Ingrediënten sajoer asem
Voor de kruidenpasta (boemboe):
- 3 cm galangawortel (laos), geschild en fijngesneden
- 3 cm gemberwortel, (djahé) geschild en geraspt
- 3 sjalotten
- 5 rode (Spaanse) pepers (lombok merah)
- 1 Thai bird's eye chili (cabe rawit)
- 3 knoflooktenen
- 4 kemirinoten
- 1 theelepel garnalenpasta (trassi) - of vervang door 1 groentebouillonblokje voor vegan
Voor de soep:
- 100 gr melinjo noten (of vervang door rauwe pinda's)
- 100 gr melinjo bladeren (daun melinjo), laat ze weg als je ze niet kunt vinden
- 300 gr chayote (laboesiam), geschild en in blokjes gesneden (of vervang door courgette)
- 100 gr sperziebonen, gehalveerd
- 1 suikermaïs in stukken van 4 cm gesneden (of vervang door maïskorrels uit blik)
- 200 gr Chinese kool, in lange dunne repen gesneden
- 4 tomaten, in vieren gesneden
- 6 salambladeren (daun salam)
- 2 citroengrasstengels (sereh), gekneusd
- 25 gr galangawortel (laos), geschild en gekneusd
- 5 eetlepels tamarinde (asem djawa), geweekt en gezeefd
- 3 eetlepels palmsuiker (gula djawa)
- 2 eetlepels plantaardige olie (kokos-, pinda- of zonnebloemolie)
- 1,5 liter water
- Zout en extra palmsuiker naar smaak
Bereidingswijze sajoer asem
- Maak eerst de kruidenpasta (boemboe). Rooster de kemirinoten en plet ze. Hak de sjalotten, pepers en knoflook grof. Voeg samen met de galanga- en gemberwortel en garnalenpasta toe aan een keukenmachine en maal tot een gladde pasta (boemboe).
- Verhit olie in een grote (soep) pan. Voeg de kruidenpasta toe en roerbak tot het geurt, 2 a 3 minuten.
- Voeg 1,5 liter water, salamblaadjes, gekneusde citroengrasstengels, galangawortel, tamarinde en palmsuiker toe aan de pan en breng aan de kook.
- Voeg melinjonoten (of rauwe pinda’s) en bladeren toe en kook gedurende 10 minuten op middelhoog vuur.
- Voeg chayote, sperziebonen, suikermaïs, Chinese kool en tomaten toe aan de pan. Zet het vuur lager en laat ongeveer 15 minuten sudderen tot de groenten gaar zijn.
- Proef en breng op smaak met zout en suiker indien nodig. De soep dient zoetzuur, hartig en licht pittig te smaken.
Sajoer asem, Indonesische tamarinde groentesoep
